Εργαστήριο Γεωργικής Φαρμακολογίας

Γεωργικής Φαρμακολογίας

Το Εργαστήριο Γεωργικής Φαρμακολογίας ιδρύθηκε το 1989 και είναι ένα από τα ένδεκα Εργαστήρια του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ) και ένα από τα πέντε εργαστήρια του Τομέα Φυτοπροστασίας και Περιβάλλοντος.

Στεγάζεται στον πρώτο όροφο του κτιρίου Τριανταφυλλίδη, στη ΒΑ πλευρά του Πανεπιστημίου (πλησίον της κεντρικής εισόδου) και καταλαμβάνει έκταση 300 τ.μ. και στο ισόγειο και στο υπόγειο του νέου κτιρίου πλησίον του δενδροκομείου (200 τ.μ.).

Αποστολή του Εργαστηρίου είναι η εκπαίδευση (σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο) και η διεξαγωγή έρευνας σε σύγχρονα θέματα Γεωργικής Φαρμακολογίας και Χημικής Φυτοπροστασίας, όπως η χημική καταπολέμηση των φυτοπαρασίτων και οι μηχανισμοί δράσης των Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων (Φ.Π.), η απομόνωση, μελέτη και ταυτοποίηση βιοδραστικών ουσιών, η ανάπτυξη μεθόδων προσδιορισμού υπολειμμάτων Φ.Π. και μυκοτοξινών στα τρόφιμα και το περιβάλλον, η μελέτη της τύχης και συμπεριφοράς των Φ.Π. στο περιβάλλον, η τοξικολογία και οικοτοξικολογία των Φ.Π., η βιοχημική, γενετική και μοριακή διερεύνηση της ανθεκτικότητας των φυτοπαρασίτων στα Φ.Π., και η ανάπτυξη μεθόδων μεταβολομικής για τη μελέτη Φ.Π.

Διαθέτει πλήρως εξοπλισμένους και σύγχρονους εργαστηριακούς χώρους, με κατάλληλη υποδομή για τη διεξαγωγή έρευνας. Διαθέτει θαλάμους σταθερών συνθηκών για την ανάπτυξη μικροοργανισμών και φυτών. Μικροσκόπια, στερεοσκόπια, φυγόκεντρους, υπερφυγόκεντρους, ζυγούς ακριβείας, απαγωγούς εστίες, θαλάμους νηματικής ροής βιολογικής ασφάλειας, υπερκαταψύκτη, κ.α. Πλήρως εξοπλισμένο αναλυτικό εργαστήριο, με δύο φασματοφωτόμετρα, δύο αέριους χρωματογράφους (GC/ECD, NPD, GC/FID), δύο αέριους χρωματογράφους-φασματογράφους μαζών (GC/ΕΙ/MS), τρεις υγρούς χρωματογράφους υψηλής απόδοσης (HPLC) με κατάλληλους ανιχνευτές (FLD, DAD, UV) και ένα υγρό χρωματογράφο-φασματογράφο μαζών (LC/MS). Διαθέτει επίσης πλήρως εξοπλισμένο εργαστηριακό χώρο για μοριακές και βιοχημικές μελέτες με μονάδες PCR, RT-PCR, συσκευές ηλεκτροφόρησης, κ.α. και πλήρως εξοπλισμένο χώρο για κυτταροϊστοκαλλιέργειες.

Το Εργαστήριο έχει υλοποιήσει πλήθος ερευνητικών προγραμμάτων και συνεργάζεται με πολλά εργαστήρια του Ιδρύματος, με εργαστήρια άλλων Ιδρυμάτων της χώρας μας (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΔΠΘ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΤΕΙ Καλαμάτας, ΤΕΙ Κρήτης, κ.α.) αλλά και του εξωτερικού. Έχει διαρκή συμμετοχή σε διεθνή και εθνικά επιστημονικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών άρθρων σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, που έχουν τύχει σημαντικής αναγνώρισης από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Το Εργ. Γ. Φαρμακολογίας, συμμετέχει και υποστηρίζει ερευνητικές δραστηριότητες άλλων εργαστηρίων του ΓΠΑ καθώς και εργαστηρίων άλλων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων του εσωτερικού και εξωτερικού.

Ιωάννης Βόντας Καθηγητής Τηλέφωνο: 2105294545 Fax: 2105294514 E-mail: vontas@aua.gr	Κωνσταντίνος Αλιφέρης Επίκουρος Καθηγητής Τηλέφωνο: 2105294541 Fax: null E-mail: konstantinos.aliferis@aua.gr	Φωτεινή Φλουρή Λέκτορας Τηλέφωνο: 2105294543 Fax: 2105294514 E-mail: bmic7fof@aua.gr	Γεωργία Παζιώτου ΕΔΙΠ Τηλέφωνο: 2105294542 Fax: 2105294514 E-mail: gpaziotou@aua.gr
Ηλίας Κιούλος ΕΔΙΠ Τηλέφωνο: 2105294546 Fax: E-mail: kioulos@aua.gr

Τίτλος	Διδ. Μονάδες	Προ./Μετ.	Υ/Ε
Σύγχρονες Τάσεις στη Γεωργική Φαρμακολογία		Μεταπτυχιακό	Επιλογής
Υπολείμματα Γεωργικών Φαρμάκων στα Τρόφιμα και το Περιβάλλον		Μεταπτυχιακό	Επιλογής
Γεωργική Φαρμακολογία	5	Προπτυχιακό	Υποχρεωτικό
Αρχές και Μέθοδοι Χρήσης και Διαχείρισης Φυτοπροστατευτικών και Βιοκτόνων	5	Προπτυχιακό	Υποχρεωτικό

Έρευνα Φαρμακολογία

Τα ερευνητικά αντικείμενα του εργαστηρίου αφορούν σε:

Μηχανισμούς δράσης Φ.Π.
Φ.Π. στην ολοκληρωμένη φυτοπροστασία.
Βιοχημική, γενετική και μοριακή διερεύνηση της ανθεκτικότητας φυτοπαρασίτων στα Φ.Π.
Ανάπτυξη και εφαρμογή μοριακών διαγνωστικών ανθεκτικότητας
Διερεύνηση του κινδύνου εμφάνισης ανθεκτικότητας στον αγρό
Μυκητοκτόνα και μυκοτοξίνες
Ανθεκτικότητα μυκοτοξικογόνων μυκήτων στα μυκητοκτόνα
Ανάπτυξη αναλυτικών μεθόδων προσδιορισμού υπολειμμάτων Φ.Π. και μυκοτοξινών.
Περιβαλλοντική συμπεριφορά των Φ.Π. (πρόσληψη, έκπλυση, μεταβολισμός, αποδόμηση)
Απομόνωση, χαρακτηρισμός και και αξιολόγηση βιοδραστικών ουσιών φυσικής προέλευσης.
Επίδραση μυκητοκτόνων σε ζύμες οινοποίησης.
Ανάλυση μηχανισμών ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα
Ανάλυση ανθεκτικότητας εντόμων υγειονομικής σημασίας στα εντομοκτόνα - Μικροσυστοιχίες
Ανάπτυξη μεθόδων προσδιορισμού υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων με βιοτεχνολογικές μεθόδους
Ανάπτυξη σύγχρονων βιοαναλυτικών μεθόδων-μεταβολομικής για τη μελέτη των μηχανισμών δράσης, και τοξικότητας Φ.Π., ανθεκτικότητας μυκήτων και ζιζανίων σε Φ.Π., και την ανακάλυψη νέων πηγών βιοδραστικότητας

Πτυχιακές Μελέτες, Μεταπτυχιακές Μελέτες, Διδακτορικές Διατριβές

Δημοσιεύσεις Εργαστηρίου Γεωργικής Φαρμακολογία

EΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

2021

Vlogiannitis S, Mavridis K, Dermauw W, Snoeck S, Katsavou E, Morou E, Harizanis P, Swevers L, Hemingway J, Feyereisen R, Van Leeuwen T, Vontas J. Reduced proinsecticide activation by cytochrome P450 confers coumaphos resistance in the major bee parasite Varroa destructor. PNAS. 118(6):e2020380118. DOI:10.1073/pnas.2020380118. PMID: 33547243.
Sakka MK, Riga M, Ioannidis P, Baliota GV, Tselika M, Jagadeesan R, Nayak MK, Vontas J, Athanassiou CJ. Transcriptomic analysis of s-methoprene resistance in the lesser grain borer, Rhyzopertha dominica, and evaluation of piperonyl butoxide as a resistance breaker. BMC Genomics. 22(1):65. DOI:10.1186/s12864-020-07354-8. PMID: 33472593.
Vorgia E, Lamprousi M, Denecke S, Vogelsang K, Geibel S, Vontas J, Douris V. Functional characterization and transcriptomic profiling of a spheroid-forming midgut cell line from Helicoverpa zea (Lepidoptera: Noctuidae). Insect Biochem Mol Biol. 128:103510. DOI:10.1016/j.ibmb.2020.103510. PMID: 33276037.
Swevers L, Denecke S, Vogelsang K, Geibel S, Vontas J. Can the mammalian organoid technology be applied to the insect gut? Pest Manag Sci. 77:55-63. DOI: 10.1002/ps.6067. PMID: 32865304.
Nauen R, Zimmer C, Vontas J. Heterologous expression of insect P450 enzymes that metabolize xenobiotics. Curr Opin Insect Sci. 43:78-84. DOI: 10.1016/j.cois.2020.10.011. PMID: 33186746

2020

Ingham VA, Anthousi A, Douris V, Harding NJ, Lycett G, Morris M, Vontas J, Ranson H. (2020) A sensory appendage protein protects malaria vectors from pyrethroids. NATURE 577(7790):376-380. DOI: 10.1038/s41586-019-1864-1. PMID: 31875852
Singh KS, Troczka BJ, Duarte A, Balabanidou V, Trissi N, Carabajal Paladino LZ, Nguyen P, Zimmer CT, Papapostolou KM, Randall E, Lueke B, Marec F, Mazzoni E, Williamson MS, Hayward A, Nauen R, Vontas J, Bass C. (2020) The genetic architecture of a host shift: An adaptive walk protected an aphid and its endosymbiont from plant chemical defenses. SCIENCE Adv. 6(19): eaba1070. DOI: 10.1126/sciadv.aba1070
E. Fotopoulou, M. Lykogianni, E. Papadimitriou, S. Mavrikou, K. Machera, S. Kintzios, D. Thomaidou*, Κ.Α. Aliferis*, 2020. Mining the effect of the neonicotinoids imidacloprid and clothianidin on the chemical homeostasis and energy equilibrium of primary mouse neural stem/progenitor cells using metabolomics. Pesticide Biochemistry and Physiology. doi: https://doi.org/10.1016/j.pestbp.2020.104617
Kolainis S.I., Koletti A., Lykogianni M., Karamanou D., Gkizi D., Tjamos S.E., Paraskeuopoulos A., Aliferis K.A.*, 2020. An integrated approach to improve plant protection against olive anthracnose caused by the Colletotrichum acutatum species complex. PLoS One. doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0233916
Samantsidis G-R, PanteleriR, Denecke S, Kounadi S, Christou I, Nauen R,Douris V, Vontas J. (2020) What I cannot create,I do not understand’: functionally validated synergism of metabolic and targetsite insecticide resistance. Proc. R. Soc. B 287:20200838. http://dx.doi.org/ 10.1098/ rspb.2020.0838
Karamanou D., Aliferis K.A.*, 2020. The yeast (Saccharomyces cerevisiae) YCF1 vacuole transporter: evidence on its implication into the yeast resistance to flusilazole as revealed by GC/EI/MS metabolomics. Pesticide Biochemistry and Physiology 104475. doi: https://doi.org/10.1016/j.pestbp.2019.09.013
Lykogianni M., Papadopoulou E.A., Sapalidis A., Tsiourvas D., Sideratou Z., Aliferis K.A.*, 2020. Metabolomics reveals differential mechanisms of toxicity of hyperbranched poly(ethyleneimine)-derived nanoparticles to the soil-borne fungus Verticillium dahliae Kleb Pesticide Biochemistry and Physiology, 104535. doi: https://doi.org/10.1016/j.pestbp.2020.02.001
K.A. Aliferis*, D. Bernard-Perron, 2020. Cannabinomics: application of metabolomics in Cannabis (Cannabis sativa L.) research and development. Frontiers Plant Science. doi: 10.3389/fpls.2020.00554
Kostopoulou S., Ntatsi G., Arapis G.*, Aliferis K.A.*, 2020. Assessment of the effects of metribuzin, glyphosate, and their mixtures on the metabolism of the model plant Lemna minor L. applying metabolomics. Chemosphere 239, 124582. doi: https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2019.124582
Karamanou, D. A., Aliferis, K.A.*, 2020. Yeast (Saccharomyces cerevisiae) GC/EI/MS metabolomics dataset. Data in Brief, 29, 105208. doi: https://doi.org/10.1016/j.dib.2020.105208
Aliferis K.A., 2020. Metabolomics in plant protection product research and development: discovering the mode (s)-of-action and mechanisms of toxicity." In: D. Alvarez-Munoz and M. Farre (Eds.) Environmental Metabolomics Applications in Field and Laboratory Studies, Elsevier Inc., pp. 163-194. Elsevier Inc., doi: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818196-6.12001-1
Ntatsi G.*, Aliferis K.A.*, Panagiotopoulou A., Rouphae Y., Savvas D., 2020. ¹H NMR metabolic profiling data set of spiny chicory (Cichorium spinosum L.) exposed to abiotic stresses. Data in Brief. doi: https://doi.org/10.1016/j.dib.2020.105622
Kalampokis, I.F., and Aliferis, K.A.*, 2020. Metabolomics in Aspergillus Research: Potential and Applications in Biotechnology, Industry, Medicine, and Crop Protection. in S. Kintzios and S. Mavrikou (Eds), Aflatoxins: Biochemistry, Toxicology, Public Health, Policies and Modern Methods of Analysis. Nova Science Publishers, Hauppauge, NY, U.S.A. doi: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818196-6.00006-6
Koidou V, Denecke S, Ioannidis P, Vlatakis I, Livadaras I, Vontas J. (2020) Efficient genome editing in the olive fruit fly, Bactrocera oleae. Insect Mol Biol. 39(10):697-706. DOI:10.1111/imb.12640. PMID: 32141659
Van Leeuwen T, Dermauw W, Mavridis K, Vontas J. (2020) Significance and interpretation of molecular diagnostics for insecticide resistance management of agricultural pests. Curr Opin Insect Sci. 39:69-76. DOI: 10.1016/j.cois.2020.03.006. PMID: 32361620
Fotakis EA, Giantsis IA, Castells Sierra J, Tanti F, Balaska S, Mavridis K, Kourtidis S, Vontas J, Chaskopoulou A. (2020) Population dynamics, pathogen detection and insecticide resistance of mosquito and sand fly in refugee camps, Greece. Infect Dis. Poverty. 9(1):30. DOI: 10.1186/s40249-020-0635-4. PMID:32183909
Katsavou Ε, Vlogiannitis S, Karp-Tatham E, Blake DP, Ilias A, Strube C, Kioulos I, Dermauw W, Van Leeuwen T, Vontas J. (2020) Identification and geographical distribution of pyrethroid resistance mutations in the poultry red mite Dermanyssus gallinae. Pest Manag Sci. 76(1):125-133. DOI:10.1002/ps.5582. PMID:31400055
Riga M, Denecke S, Livadaras I, Geibel S, Nauen R, Vontas J. (2020) Development of efficient RNAi in Nezara viridula for use in insecticide target discovery. Arch Insect Biochem Physiol. 103(3):e21650. DOI: 10.1002/arch.21650. PMID: 31833096

2019

Kostopoulou, S., Ntatsi, G., Arapis, G. and Aliferis, K.A.*, 2019. Original GC/EI/MS total ion chromatograms of Lemna (Lemna minor L.) treated or not with metribuzin, glyphosate, and their binary mixtures. Data in Brief, 27, p.104591. doi: https://doi.org/10.1016/j.dib.2019.104591
Saleh D., Jarry J., Rani M., Aliferis K., Seguin P., Jabaji S.,2019. Diversity, distribution and multi-functional attributes of bacterial communities associated with the rhizosphere and endosphere of timothy (Phleum pretense L.). Journal of Applied Microbiology. doi: https://doi.org/10.1111/jam.14334
Balabanidou V, Kefi M, Aivaliotis M, Koidou V, Girotti JR, Mijailovsky SJ, Juárez MP, Papadogiorgaki E, Chalepakis G, Kampouraki A, Nikolaou C, Ranson H, Vontas J. (2019) Mosquitoes cloak their legs to resist insecticides. Proc R Soc B. 286:20191091. DOI: 10.1098/rspb.2019.1091. PMID: 31311476
Tsakireli D, Riga M, Kounadi S, Douris V, Vontas J. (2019) Functional characterization of CYP6A51, a cytochrome P450 associated with pyrethroid resistance in the Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata. Pest Biochem Physiol. 157:196-203. DOI:10.1016/j.pestbp.2019.03.022. PMID:31153469
Achee NL, Grieco JP, Vatandoost H, Seixas G, Pinto J, Ching-NG L, Martins AJ, Juntarajumnong W, Corbel V, Gouagna C, David JP, Logan JG, Orsborne J, Marois E, Devine GJ, Vontas J (2019) Alternative strategies for mosquito-borne arbovirus control. PLoS Negl Trop Dis. 13(1): e0006822. DOI:10.1371/journal.pntd.0006822. PMID: 30605475
Vontas J, Mavridis K. (2019) Vector population monitoring tools for insecticide resistance management: Myth or fact? Pest Biochem Physiol. 161:54-60. DOI:10.1016/j.pestbp.2019.08.005. PMID: 31685197

2018

Sevastos A., Kalampokis I., Panagiotopoulou A., Pelecanou M., Aliferis K.A.*, 2018. Implication of Fusarium graminearum primary metabolism in its resistance to benzimidazole fungicides as revealed by ¹H NMR metabolomics. Pesticide Biochemistry and Physiology 148, 50-61. doi: 10.1016/j.pestbp.2018.03.015
Kalampokis I., Kapetanakis G., Aliferis K.A.*, Diallinas G.*, 2018. Multiple nucleobase transporters contribute to boscalid sensitivity in Aspergillus nidulans. Fungal Genetics and Biology 115, 52-63. doi: https://doi.org/10.1016/j.fgb.2018.02.004
Vontas J, Grigoraki L, Morgan J, Tsakireli D, Fuseini G, Segura L, Niemczura de Carvahlo J, Nguema R, Weetman D, Slotman MA, Hemingway J. (2018) Rapid selection of a pyrethroid metabolic enzyme CYP9K1 by operational malaria control activities. PNAS. 115(18):4619-4624. DOI:10.1073/pnas.1719663115. PMID: 29674455
Kampouraki A, Stavrakaki M, Karataraki A, Katsikogiannis G, Pitika E, Varikou K, Vlachaki A, Chrysargyris A, Malandraki E, Sidiropoulos N, Paraskevopoulos A, Gilpathi D, Roditakis E, Vontas J. (2018) Recent evolution and operational impact of insecticide resistance in olive fruit fly Bactrocera oleae populations from Greece. J Pest Sci. 91:1-11. DOI:10.1007/s10340-018-1007-8.
Fotakis EA, Giantsis IA, Demir S, Vontas JG, Chaskopoulou A. (2018) Detection of pyrethroid resistance mutations in the major leishmaniasis vector Phlebotomus papatasi. J Med. Entomol. 55(5): 1225-1230. DOI:10.1093/jme/tjy066. PMID: 29912381
Kefi M, Mavridis K, Simões ML, Dimopoulos G, Siden-Kiamos I, Vontas J. (2018) New rapid one-step PCR diagnostic assay for Plasmodium falciparum infective mosquitoes. Sci Rep. 8(1):1462. DOI:10.1038/s41598-018-19780-6. PMID: 29362379

2017

Bryon A, Kurlovs AH, Dermauw W, Greenhalgh R, Riga M, Grbić M, Tirry L, Osakabe M, Vontas J, Clark RM, Van Leeuwen T.(2017) Disruption of a horizontally transferred phytoene desaturase abolishes carotenoid accumulation and diapause in Tetranychus urticae. PNAS. 114(29): E5871-5880. DOI:10.1073/pnas.1706865114. PMID: 28674017

2016

Douris V, Steinbach D, Panteleri R, Livadaras I, Pickett JA, Van Leeuwen T, Nauen R, Vontas J. (2016) Resistance mutation conserved between insects and mites unravels the benzoylurea insecticide mode of action on chitin biosynthesis. PNAS. 113(51):14692–14697. DOI:10.1073/pnas.1618258113. PMID:27930336
Balabanidou V, Kampouraki A, MacLean M, Blomquist GJ, Tittiger C, Juarez MP, Mijailovsky SJ, Chalepakis G, Anthousi A, Lynd A, Antoine S, Hemingway J, Ranson H, Lycett GJ, Vontas J. (2016) Cytochrome P450 associated with insecticide resistance catalyzes cuticular hydrocarbon production in Anopheles gambiae. PNAS. 113(33):9268-9273. DOI: 10.1073/pnas.1608295113 PMID: 27439866.
Gagné-Bourque, A. Bertrand, A. Claessens, Aliferis K.A., Jabaji S., 2016. Alleviation of drought stress and metabolic changes in timothy (Phleum pratense L.) colonized with Bacillus subtilis B26. Frontiers in Plant Science 7, 584. doi: https://doi.org/10.3389/fpls.2016.00584

2015

Neafsey DE, Waterhouse RM, Abai MR, ...Vontas J,..., Zwiebel L, Besansky N. (2015) Highly evolvable malaria vectors: The genomes of 16 Anopheles mosquitoes. SCIENCE 347 (6217):1258522 DOI: 10.1126/science.1258522. PMID: 25554792.

Προγράμματα Εργαστηρίου Γεωργικής Φαρμακολογίας

Funding	Title	Time	Role	Budget (€)
SYNGENTA	Fundamental insect p450 expression and characterisation	2020-2022	Project Coordinator	Total: 600,000 Vontas group: 600,000
SuperPests HORIZON (SFS-17-2017)	Innovations in plant protection Innovative tools for rational control of the most difficult-to-manage pests (“super pests”) and the diseases they transmit	2018-2021	Project Coordinator	Total: 3,100,000 Vontas group: 400,000
Public Investments Program (PIP), GSRT	Emblematic Αctions (olives, grapes, bees).	2019-2021	Project Coordinator (olives)/partner	Total 800,000 Vontas group: 70,000
EU HORIZON 2020 (GA731060)	Research capacity for the Implementation of Genetic Control of Mosquitoes (INFRAVEC2)	2016-2020	Project partner (Vernick)	Total: 10,000,000 Vontas group: 580,000
PRIMA (H2020)	VEG-ADAPT: Adapting Mediterranean vegetable crops to climate change-induced multiple stress	2019-2021	Associate	2.8 million €
Operational Programme Competitivenes, Entrepreneurship and Innovation 2014-2020 (EPAnEK) ΟΠΣ 5002803	PLANTUP: Upgrading the Plant Capital.	2014-2020	Co-PI	3.2 million €
HORIZON 2020 EU: 727929	TOMRES-A novel and integrated approach to increase multiple and combined stress tolerance in plants using tomato as a model	2017-2021	Associate	5.99 million €