Διαχείριση & Προστασία Περιβάλλοντος (5ο εξαμ.)
Γενικές έννοιες του βιοτικού και αβιοτικού Περιβάλλοντος - Η έννοια της Ρύπανσης - Ορισμοί. Ιστορική αναδρομή της ρύπανσης – Μονάδες μέτρησης της ρύπανσης. ΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΕΔΑΦΩΝ – Ρύπανση βαρέων μετάλλων - Νιτρορύπανση – Ραδιενεργός ρύπανση - Διαβρώσεις εδαφών – Ερημοποίηση, αίτια και συνέπειες με έμφαση στις συνέπειες στη γεωργία. ΡΥΠΑΝΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΩΝ - Ρύπανση από θρεπτικά άλατα - Το φαινόμενο του Ευτροφισμού - Διαλυμένο Οξυγόνο - Βιοχημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο (BOD) - Λιπάσματα, Φυτοφάρμακα (εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, κ.λπ.), Μόλυνση από μικροοργανισμούς αποβλήτων - Ρύπανση από θρεπτικά άλατα - Ρύπανση από τοξικά μέταλλα - Βιοσυσσώρευση - Βιομεγέθυνση. Η περίπτωση του υδραργύρου. Θερμική ρύπανση. Ρύπανση από Οργανικές ουσίες (Χλωριωμένες ενώσεις - Πετρέλαιο). Ρύπανση από ατυχήματα πλοίων ή συστήματα υποθαλάσσιας άντλησης πετρελαίου - Μέθοδοι αντιμετώπισης - Επιπτώσεις στους υδρόβιους οργανισμούς. Ατυχήματα που έχουν σχέση με τη γεωργία (Ατύχημα Bhopal- Ατύχημα Seveso, Ατύχημα στον ποταμό Ρήνο). ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ. Πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης - Πρωτογενείς και δευτερογενείς ρύποι - Τύποι ατμοσφαιρικής ρύπανσης - Φωτοχημική Ρύπανση (τύπου Los Angeles) - Ρύπανση Αιθαλομίχλης (Smog ή τύπου Λονδίνου). Ιστορικά θανατηφόρα επεισόδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης - Η περίπτωση του Λονδίνου. Μεταφορά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης - Διασυνοριακή ρύπανση - Το φαινόμενο της ακρίδας (grasshopper effect). Αστική ρύπανση - Το φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστροφής. Το “νέφος” της Αθήνας. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΙ ΡΥΠΟΙ. Μονοξείδιο του άνθρακα (CO) - Πηγές CO, κατανομή του CO στην ατμόσφαιρα - επιδράσεις του CO στα φυτά και στον άνθρωπο - όρια τοξικότητας. Τα οξείδια του αζώτου (NOx) - Πηγές NOx - κατανομή των NOx στην ατμόσφαιρα - επιδράσεις των NOx στα φυτά και στον άνθρωπο - όρια τοξικότητας. Τα οξείδια του θείου (SOx) - Πηγές SOx - κατανομή των SOx στην ατμόσφαιρα - επιδράσεις των SOx στα φυτά και στον άνθρωπο όρια τοξικότητας. Όξινη βροχή. Επίδραση της όξινης βροχής στα υδάτινα οικοσυστήματα - Επιπτώσεις της όξινης βροχής στα φυτά, στα πουλιά, στην πολιτιστική κληρονομιά. Το όζον (O3). Το φαινόμενο της τρύπας του όζοντος - επιπτώσεις - προστασία της στοιβάδας του στρατοσφαιρικού O3. Το τροποσφαιρικό O3 ως φωτοχημικός ρύπος - σχηματισμός - χωροχρονική διακύμανση. Επιπτώσεις του O3 στην ανθρώπινη υγεία. Το O3 ως φυτοτοξικός ρύπος - ο εκτιμητής φυτοτοξικότητας ΑΟΤ40. Χλωροφθοράνθρακες (Chlorofluorocarbons, CFCs) - Βρωμιούχο μεθύλιο (MeBr) - Νιτρικό υπεροξυακετύλιο (PAN) - Πτητικοί υδρογονάνθρακες (VOCs). Σωματιδιακή ρύπανση (PMS) - Επιπτώσεις της σωματιδιακής ρύπανσης στη γεωργία. Υδρογονάνθρακες. Η οξείδωση της ατμόσφαιρας - O ρόλος των υδροξυλίων (ΟΗ). ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ- ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ “ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ”. Κλιματικός εξαναγκασμός. Αέρια του Θερμοκηπίου. Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Οι υδρατμοί ως αέριο του θερμοκηπίου. Το μεθάνιο (CH4) - Υδρίτες μεθανίου. Υποξείδιο του αζώτου ή Νιτρώδες οξείδιο (Nitrous Oxide, Ν2O). Βιοκαταγραφή-βιοδείκτες-βιομετρητές παρακολούθησης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Βιοεξυγίανση (bioremediation) - φυτοεξυγίανση (phytoremedation). Η αξιοποίηση φυτών υπερσυσσωρευτών μετάλλων. Στοιχεία Περιβαλλοντικής τοξικολογίας - Οικοτοξικολογίας. Εκτίμηση οικολογικού κινδύνου. Το φαινόμενο της όρμησης στην τοξικολογία. Οικολογικά δίκτυα, Κατακερματισμός οικοσυστημάτων. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ - Εθνικό και Διεθνές Νομικό Πλαίσιο. Κατακερματισμός οικοσυστημάτων - Ο ρόλος των οικολογικών διαδρόμων.
General concepts of biotic and abiotic Environment - The concept of Pollution - Definitions. Historical overview of pollution – Units of measurement of pollution. SOIL POLLUTION AND DEGRADATION – Heavy metal pollution - Nitrogen pollution – Radioactive pollution - Soil erosion – Desertification, causes and consequences with emphasis on the consequences on agriculture. WATERS POLLUTION (LAKES, RIVERS AND SEAS) - Nutrient pollution - The phenomenon of eutrophication - Dissolved Oxygen - Biochemical Oxygen Demand (BOD) - Fertilizers, Pesticides (insecticides, herbicides, etc.), Contamination by waste microorganisms - Pollution by toxic metals - Bioaccumulation - Biomagnification. The case of mercury. Thermal pollution. Pollution from Organic substances (Chlorinated compounds - Oil). Pollution from ship accidents or subsea oil extraction systems - Remediation methods - Effects on aquatic organisms. Accidents related to agriculture (Bhopal Accident- Seveso Accident, Rhine River Accident). ATMOSPHERIC POLLUTION. Sources of air pollution - Primary and secondary pollutants - Types of air pollution - Photochemical Pollution (Los Angeles type) - Smog Pollution (Smog or London type). Historic fatal air pollution episodes - The case of London. Transport of atmospheric pollution - Transboundary pollution - The grasshopper effect. Urban pollution - The phenomenon of temperature inversion. The "cloud" of Athens. IMPORTANT ATMOSPHERIC POLLUTANTS. Carbon monoxide (CO) - Sources of CO, distribution of CO in the atmosphere - effects of CO on plants and humans - toxicity limits. Nitrogen oxides (NOx) - Sources of NOx - distribution of NOx in the atmosphere - effects of NOx on plants and humans - toxicity limits. Sulfur oxides (SOx) - Sources of SOx - distribution of SOx in the atmosphere - effects of SOx on plants and humans toxicity limits. Acidification. Effect of acid rain on aquatic ecosystems - Effects of acid rain on plants, birds, cultural heritage. Ozone (O3). The ozone hole effect - implications - protection of the stratospheric O3 layer. Tropospheric O3 as a photochemical pollutant - formation - spatiotemporal variation. Effects of O3 on human health. O3 as a phytotoxic pollutant - the AOT40 phytotoxicity estimator. Chlorofluorocarbons (CFCs) - Methyl bromide (MeBr) - Peroxyacetyl nitrate (PAN) - Volatile hydrocarbons (VOCs). Particulate Pollution (PMS) - Effects of Particulate Pollution on Agriculture. Hydrocarbons. The oxidation of the atmosphere - The role of hydroxyls (OH). CLIMATE CRISIS - THE "GREENHOUSE" EFFECT. Climate forcing. Greenhouse gasses. Carbon dioxide (CO2). Water vapor as a greenhouse gas. Methane (CH4) - Methane hydrates. Nitrous Oxide (N2O). Biomonitoring - bioindicators-biometers monitoring the quality of the environment. Bioremediation - phytoremediation. The utilization of metal hyperaccumulator plants. Elements of Environmental toxicology - Ecotoxicology. Ecological risk assessment. The rush phenomenon in toxicology. Ecological networks, Fragmentation of ecosystems. PROTECTED NATURAL AREAS - National and International Legal Framework. Fragmentation of ecosystems - The role of ecological corridors.